Dawnsio i Symud

Mae partneriaeth arloesol gyda Ballet Cymru yn cefnogi plant a phobl ifanc ag arthritis ieuenctid

Mae Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro wedi cydweithio â Ballet Cymru i ddarparu cymorth artistig, creadigol a chynhwysol i blant a phobl ifanc sy'n byw gydag arthritis ieuenctid.

Lansiwyd y Gwasanaeth Rhewmatoleg Bediatreg yn 2019 a dyma'r gwasanaeth arbenigol cyntaf ar gyfer rhewmatoleg bediatreg yng Nghymru. Mae'r tîm yn gofalu am blant a phobl ifanc ar draws de, canolbarth a gorllewin Cymru sy'n byw gyda chyflyrau gwynegol fel arthritis ieuenctid.

Cafodd Dr Joanne May, a sefydlodd y gwasanaeth rhewmatoleg pediatrig, ei ysbrydoli i weithio gyda Ballet Cymru—cwmni ballet teithiol rhyngwladol i Gymru sydd wedi ymrwymo i gynhwysiant ac arloesedd mewn dawns a bale clasurol—ar ôl cydnabod y potensial am gefnogaeth gyfannol a chyfle i wella gofal cleifion y tu hwnt i'r lleoliad clinigol.

Dywedodd Dr May:

"Ein nod yw darparu gofal cyfannol ond mae amser mewn clinigau yn gyfyngedig sy'n aml yn golygu bod y ffocws ar reoli a thrin cyflyrau. Yn gynnar, roeddem yn cydnabod y byddai ymyriadau creadigol o fudd i blant nid yn unig oherwydd y byddai elfennau dawns yn cefnogi symudiad, ond hefyd oherwydd eu bod yn rhoi cyfle i fagu hyder a chefnogi lles plant a'u teuluoedd. Sylwom hefyd y gallai rhieni a theuluoedd deimlo'n ynysig ac y gallent werthfawrogi cyfleoedd i gwrdd â theuluoedd eraill sydd â phrofiadau tebyg. Wrth i'r gwasanaeth esblygu, roeddem am edrych ar sut olwg fyddai ar bartneriaeth gyfannol y tu allan i'r lleoliad iechyd."

Wedi'i hariannu gan Gyngor Celfyddydau Cymru, cynlluniwyd y rhaglen Dawns i Symud ar y cyd â Ballet Cymru i ddarparu profiad unigryw a thrawsnewidiol i blant a'u teuluoedd archwilio eu meddyliau, eu teimladau a'u galluoedd trwy ddawns a lluniadu, tra hefyd yn dysgu am y celfyddydau creadigol sy'n ymwneud â chynhyrchiad bale megis dylunio gwisgoedd ac adrodd straeon.

Drwy gydol y prosiect, sylwom hefyd ar fanteision annisgwyl dod â theuluoedd ynghyd â'r timau clinigol gan ganiatáu gwell dealltwriaeth o anghenion cleifion a'u teuluoedd y tu allan i amgylchedd y clinig.

Esboniodd Dr May:

"Er ein bod yn gweithio i adeiladu rhaglen yr oeddem yn wreiddiol yn meddwl oedd yn mynd i fod yn ymwneud â'r plant yn dawnsio, yr hyn a ddigwyddodd ar hyd y ffordd oedd ei fod yn llai am y perfformiad a mwy amdanom ni i gyd yn dod at ein gilydd fel teuluoedd.

"Mae'r sesiynau wedi helpu i feithrin perthynas a chyfathrebu gyda rhieni. Mae'n rhoi cyfle i ni feddwl am gleifion a'u teuluoedd yng nghyd-destun eu bywydau ac nid yn unig yn gysylltiedig â'r cyfnod byr hwnnw sydd gennym mewn apwyntiadau."

Gyda chefnogaeth Cymru Versus Arthritis, mae'r diwrnodau hwyl i'r teulu wedi'u cynnal hyd yma yng Nghaerdydd, Casnewydd a Chaerfyrddin ac wedi ymgorffori cyfres o weithdai creadigol gan gynnwys dawns, ioga a lluniadu. Gwahoddwyd rhieni a gofalwyr hefyd i gymryd rhan mewn gweithdai ymwybyddiaeth ofalgar dan arweiniad Tim Anfield o Mindful Families.

Dywedodd Louise Lloyd, Swyddog Mynediad a Chynhwysiant Ballet Cymru:

Yn aml, gall y gair bale godi rhwystrau, yn enwedig i bobl ifanc a allai fod mewn poen neu'n poeni. Y syniad oedd ei gwneud yn agored, yn gyfeillgar ac yn gwahodd ac fe wnaethom dreialu gwahanol fformatau gyda mannau a gweithdai i ddarganfod beth sy'n gweithio.

Yn y bore, cynhaliwyd sesiynau blasu gwahanol i gyflwyno'r bobl ifanc i wahanol sgiliau artistig a dechrau magu hyder. Unwaith roeddent yn teimlo'n gyfforddus ac yn ddigon diogel i ddod i mewn i'r stiwdio ddawns, buont yn gweithio gyda'r tîm addysg dawns yn y prynhawn i greu darn o berfformiad ac fe wnaethant hefyd greu eu hategolion gwisgoedd eu hunain yn seiliedig ar Little Red Riding Hood Roald Dahl.

Fe wnaethon ni orffen y diwrnod gyda'r perfformiad, a oedd yn foment hyfryd i deuluoedd. Roedd y plant a'r bobl ifanc yn teimlo eu bod wedi'u cynnwys ac fe allech chi weld eu hyder yn tyfu trwy gydol y dydd."

I gael gwybod mwy am Dance to Move, cysylltwch â Louise Lloyd, Access and Inclusion